Ημερολόγιο καταστρώματος

Αγαπητοί φίλοι του Hellas Special,

πρώτα απ’ όλα σας ευχαριστώ για το ενδιαφέρον σας, που ανέδειξε τα άρθρα. Σας ευχαριστώ για τα σχόλια. Κάποια ήταν αγέρας στα πανιά μου.
Ο Ηλίας Λογοθέτης είχε πει σε μία συζήτηση: «Αυτό που πρέπει να διαλέξουμε δεν είναι το μέλλον μας, αλλά σε ποιο παρελθόν ανήκουμε».
Αυτή η σοφή κουβέντα μού έκανε τεράστια εντύπωση και συνόψισε αυτό που κυκλοφορεί μέσα μου κι εκφράζεται με ποικίλους τρόπους, προς διάφορες κατευθύνσεις: κυρίως εικονογραφώ, αλλά και γράφω βιβλία για παιδιά, κάνω κόμικς, μεταφράζω, γράφω άρθρα και βιβλία για μεγάλους και συγχρόνως είμαι η Ιζόλα, ήτοι το άλτερ έγκο μου, που φτιάχνει σκίτσα και τα υπογράφει ως Ιζόλα, και λειτουργεί εντελώς ανεξάρτητα από μένα.

Ιζόλα

Για να σας δώσω ένα δείγμα, αρκεί να πω ότι η Ιζόλα, μόλις συμπλήρωσε έναν χρόνο ζωής, έκρινε ότι έχει αρκετό υλικό για να κάνει ατομική έκθεση. Ε, πήγε στη Θεσσαλονίκη και την έκανε!

Συντρίμμια τα όνειρά τους

Το θέμα είναι πολύ βαρύ, όπως φαίνεται από τον τίτλο. Ας μπούμε σιγά σιγά μ’ ένα κόμιξ.

Η Τζένη και ο Τάκης. Δούκισσα και Τόλης Βοσκόπουλος, 1967.

Λοιπόν, ο Τάκης και η Τζένη είναι ερωτευμένοι, ευτυχισμένοι και αστέρια του λαϊκού τραγουδιού – ο Τάκης ανερχόμενος και η Τζένη βεντέτα. Η Τζένη δίνει βάση σ’ ένα ψέμα που της ξεφουρνίζουν, ότι δήθεν εξ αιτίας της, ο Τάκης έχει εγκαταλείψει μια φτωχιά κοπέλα μ’ ένα παιδί στην αγκαλιά. Γεμάτη καλοσύνη, καθώς είναι, αλλά και αφάνταστα πληγωμένη, αποτραβιέται απότομα και σιωπηλά από το προσκήνιο. Ο Τάκης νομίζει ότι η Τζένη εξαφανίστηκε από τη ζωή του, γιατί αγαπούσε τον Σώτο κι έφυγε μαζί του. Εκείνη όμως έχει κλειστεί σε μοναστήρι και κανείς δεν ξέρει πού βρίσκεται.

Βρέχει και οι αχθοφόροι μεταφέρουν ανθρώπους – μια άγνωστη εικόνα της παλιάς Θεσσαλονίκης

Απόσπασμα από  χρονογράφημα του Σταμ. Σταμ.

Το σύστημα των υπονόμων της Θεσσαλονίκης είναι τόσον ατελές, που λίγο να φταρνιστεί ο ουρανός και η πόλις γίνεται θέαμα πόλεως πρωτοτύπου, με τους δρόμους της μεταβεβλημένους εις φουσκωμένους ποταμούς και τους κατοίκους της διαπεραιούμενους από το ένα πεζοδρόμιο εις το άλλο επί των ώμων αχθοφόρων της στιγμής και της πλημμυριστικής ανάγκης.
Επαγωγόν το θέαμα, όταν η εποχούμενη είναι κοπέλα ή κυρία και μάλιστα παχεία. Εις την γενικήν αναστάτωσιν των όρων της ζωής προστίθενται και τα απροσδόκητα θεάματα, τα οποία εις πάσαν άλλη περίστασιν θα εθεωρούντο άσεμνα και θα τα ημπόδιζε η αστυνομία. Τώρα η αστυνομία όχι μόνον δεν τα απαγορεύει, αλλά και τα υποβοηθεί.
— Έλα δω, βρε συ, να πάρεις και την κυρία από δω.
— Λίγο ψηλά, κυρία, τα φουστάνια σου, μη λερώσουν από τη θολούρα.
Η κυρία υψώνει τα φουστάνια της μη λερώσουν από τη θολούρα και πλημμυρίζουν οι δρόμοι από νερά και τα μάτια των θεατών από κρέατα καλοθρεμμένα.

---

Σε παλιές ηθογραφίες ο υποχρεωτικός κύριος βγάζει το σακάκι του και το στρώνει πάνω στα νερά του δρόμου για να πατήσει η κυρία σε στεγνό. Ο Σουρής στο ποίημα με την κυρία που κατεβαίνει από το αμάξι, βάζει έναν δανδή των δρόμων να παρακολουθεί τη σκηνή, μέχρι να φανεί ο αστράγαλος. Ύστερα ο δανδής αποχωρεί ευχαριστημένος.
Ο Σταμ. Σταμ. δίνει μια απροσδόκητη εικόνα της Θεσσαλονίκης με απροσδόκητα-άσεμνα θεάματα. Άσεμνο στα 1936, με τη θέση που είχε τότε η γυναίκα στην κοινωνία και τη λιγούρα που έδερνε το (τότε λεγόμενο) ισχυρό φύλο, μπορεί να ήταν ότι φάνηκε η δαντέλα του μεσοφοριού και λίγο πόδι πάνω από το γόνατο.

Το Hellas Special αγαπάει εξίσου τα χρονογραφήματα και τα σκίτσα του Σταμ. Σταμ. Μια που ο Σταμ. Σταμ. δεν είχε φτιάξει σκίτσο γι’ αυτή τη σκηνή, πήρα το θάρρος να φτιάξω εγώ ένα σεμνό.

Το Σταλινγκράντι

 

Το Σταλινγκράντι μας μολογάει,
το Σταλινγκράντι μας μολογεί
ότι λεβέντες ήταν οι Ρώσοι
και ντενεκέδες οι γερμανοί.

Ήμουν πιτσιρίκα όταν άκουσα αυτό το τραγούδι. Μου εντυπώθηκε αμέσως. Δεν ξέρω άλλους στίχους ούτε γνωρίζω τίποτα γι’ αυτό. Υποθέτω ότι τραγουδιόταν στην κατεχόμενη Ελλάδα μετά την πανωλεθρία του Άξονα στο Στάλινγκραντ, με αναπτερωμένη την ελπίδα ότι οι γερμανοί θα χάσουν τον πόλεμο, αλλά και με μια δόση περηφάνιας επειδή κανένας Έλληνας δεν πολέμησε μαζί τους στο Ανατολικό Μέτωπο.

Ποιος ήταν ο Δελαπατρίδης

Εικόνα εξωφύλλου του βιβλίου του Γιάννη Καιροφυλά «Αρμάνδος Δελαπατρίδης»

Ο Αρμάνδος Δελαπατρίδης εμφανίστηκε στην Αθήνα του 1925 ψηλός, πληθωρικός, στομφώδης, με βελάδα, ρεντικότα, μπαστουνάκι, γκέτες, μονόκλ και μακριές φαβορίτες σκορπώντας χαμόγελα και χαιρετούρες. Ιδρυτής και αρχηγός του Κόμματος των Κυανολεύκων εκφωνούσε πολιτικούς λόγους ηλεκτρίζοντας τους θαμώνες των καφενείων. Κέντρο της πολιτικής του δράσης έγινε το Σύνταγμα και πολιτικό του κέντρο το καφενείο του Ζαχαράτου. Τον προσφωνούσαν «κύριε αρχηγέ» και «κύριε πρόεδρε» και στον δρόμο τον χαιρετούσαν βγάζοντας το καπέλο. Όπου έκανε την εμφάνισή του τον υποδέχονταν με ενθουσιασμό και χειροκροτήματα και του ζητούσαν να βγάλει λόγο. Οι λόγοι του διασκέδαζαν πολύ τους Αθηναίους και συγκέντρωναν μεγάλο ακροατήριο. Η φήμη του ξεπέρασε τα όρια της Αθήνας.

Το πραξικόπημα του Δελαπατρίδη – κατάληψη του υπουργείου, δικτατορία, αγγλικό δάνειο και ένα κατοστάρικο για τα έξοδα μεταφοράς

Ο Αρμάνδος Δελαπατρίδης, ο πληθωρικός αρχηγός του Κόμματος των Κυανολεύκων, που εκφωνούσε πολιτικούς λόγους στην πλατεία Συντάγματος και σχημάτιζε κυβερνήσεις στο φημισμένο καφενείο του Ζαχαράτου, ήταν μια ανεπανάληπτη φυσιογνωμία που έλαμψε στην Αθήνα του μεσοπολέμου. Δεν επρόκειτο για έναν γραφικό τύπο. Ήταν μια πνευματώδης, ζωντανή και διαρκής σάτιρα των εθνοσωτήρων της εποχής και των λαοσωτήριων πολιτικών τους.
Είναι απολαυστική η ιστορία για το πώς σατίρισε πανέξυπνα, σαν ζωντανή γελοιογραφία, το πραξικόπημα του Πλαστήρα και εξοικονόμησε επιδέξια ένα κατοστάρικο για «το μάσημα και την πλήρωση της κοιλίας» κάνοντας κατάληψη μόνος του στο υπουργείο Προνοίας. Όσο για οπαδούς; Όπου εμφανιζόταν έβρισκε πολλούς.

Τούρκικος καφές, καϊμακλής και μερακλίδικος

Το κείμενο έχει 111+1 λέξεις τούρκικης προέλευσης που χρησιμοποιούμε συχνά. Μπορείτε να τις εντοπίσετε;

---

Η πρώτη μέρα των διακοπών μας άρχισε περίεργα. Τη Ματίνα την κυνηγούσαν απ’ το γραφείο και πήγε σ’ ένα ίντερνετ καφέ για να της εκτυπώσουν κάτι μέιλ. Εγώ με τον Μήτσο και τον Λεφτέρη μπήκαμε στο καφεζαχαροπλαστείο «Το μελτεμάκι». Πιάσαμε τραπέζι κοντά στο τζαμωτό για να βλέπουμε έξω. Είχε συννεφιάσει και ο ουρανός ήταν μαβής. Σε λίγο άρχισε να ρίχνει με το τουλούμι.

Σελίδες: Σελίδα 1, Σελίδα 2, Σελίδα 3