Τη δεύτερη Παρασκευή του Οκτωβρίου γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα του Αυγού. Δεν ήξερα ότι υπάρχει ιδιαίτερη μέρα για να μας υπενθυμίζει τη διατροφική αξία του αυγού. Ήξερα τον αυγοκαφέ που έφτιαχνε η μάνα μου όταν δεν ήταν «στα σέστα της», τον οποίον έφτιαχνε και η δικιά της μάνα όταν «δεν είχε ανάκαρα». Ο αυγοκαφές είναι energy drink με βάση το αυγό.
Σκηνή από την ταινία Ο εαυτούλης μου. Ο Γιάγκος Αγγελής (Λάμπρος Κωνσταντάρας) χτυπάει ακόμα λίγο το χτυπητό αυγό του, που ήδη έχει χτυπήσει η υπηρέτρια (Ζωή Φυτούση) επί 20 λεπτά. Το χτυπητό αυγό ήταν κρόκος με ζάχαρη που δουλευόταν αρκετή ώρα μέχρι να γίνει ένας άσπρος αφρός. Κάποιοι το έτρωγαν έτσι, κάποιοι το προτιμούσαν ως ρόφημα. Έφτιαχναν ελληνικό καφέ και τον πρόσθεταν (σιγά σιγά για να μην ψηθεί το αυγό) και αυτό ήταν ο αυγοκαφές.
Έχουμε αναφερθεί αρκετές φορές στην ταινία «Η γυνή να φοβήται τον άνδρα». Σήμερα θα μιλήσουμε για το θεατρικό και κυρίως για τον αλησμόνητο Βασίλη Λογοθετίδη.
Από το ΕΛΙΑ.
Ο Βασίλης Λογοθετίδης, κουρασμένος και ταλαιπωρημένος, μετά από ένα ξενύχτι στο στούντιο, για τα γυρίσματα της «Κάλπικης λίρας» είπε στον συγγραφέα Γιώργο Τζαβέλλα: — Βρε αδερφέ, παράτα τον πια αυτόν τον κινηματογράφο. Κάτσε και γράψε μου ένα θεατρικό έργο. Ο κινηματογράφος είναι τέχνη εφήμερη, ενώ το θέατρο… Το έργο που έγραψε ο Τζαβέλλας, μετά από την προτροπή του Λογοθετίδη, ήταν το «Η γυνή να φοβήται τον άνδρα». Ανέβηκε στο θέατρο Αθηνών, σε σκηνοθεσία του πρωταγωνιστή.
Στην περίοδο του Μεσοπολέμου διάφορα περιπετειώδη ειδύλλια ηθοποιών απασχόλησαν τις εφημερίδες· κάποια από αυτά απασχόλησαν και την αστυνομία. Το ειδύλλιο της Πέρσας Βλάχου με τον Σαλονικιό επιχειρηματία δεν θα απασχολούσε κανέναν, αν οι συγγενείς και οι φίλοι του δεν είχαν αντίθετη γνώμη και πολύ έντονη διάθεση να την επιβάλλουν.
Η Πέρσα Βλάχου ήταν ηθοποιός του μουσικού θεάτρου. Είχε συνεργαστεί με τον Κυριάκο Μαυρέα, τον Βασίλη Αυλωνίτη, τον Μίμη Κοκκίνη, τον Πέτρο Κυριακό, τη Μαρίκα Νέζερ, τη Μαρίκα Μαντινειού και άλλους και είχε κάνει περιοδεία στην Αμερική με τον θίασο Πατρίκιου-Αφεντάκη.
1932
1933
1934
Το καλοκαίρι του 1935 έπαιζε με τον θίασο του Μάνου Φιλιππίδη. Η παράσταση παίχτηκε και στη Θεσσαλονίκη, στον Μέγα Αλέξανδρο, με μεγάλη επιτυχία. Ανάμεσα στους θεατές της πρώτης σειράς ήταν και κάποιος επιχειρηματίας της συμπρωτεύουσας, που έδειχνε ιδιαίτερα γοητευμένος από την Πέρσα. Η Πέρσα ήταν μπριόζα, αγαπητή και πετυχημένη. Εκείνος πάλι είχε ευγενικό παρουσιαστικό και κοινωνική επιφάνεια. Κάπου εκεί βρίσκεται η αρχή του ειδυλλίου που κρατήθηκε μακριά από τη δημοσιότητα.
Δύο μοντέρνες νέες χορεύουν στους ήχους ενός φορητού πικάπ. Σκηνή από κάποια κωμωδία της δεκαετίας του ’60.
Διαφήμιση των πικάπ Τεπάζ, από εφημερίδα του 1964.
Τα πικάπ Τεπάζ ήταν φορητά, ρεύματος και μπαταρίας και έπαιζαν δίσκους 16 (;), 33, 45 και 78 στροφών. Μονοφωνικά, βέβαια. Ο ήχος έβγαινε από το ηχείο που βρισκόταν στο καπάκι. Η εταιρεία Teppaz ιδρύθηκε το 1931 στη Λυών από τον Μαρσέλ Τεπάζ και έγινε διάσημη στον χώρο των ηλεκτρονικών εξαρτημάτων, ηχείων, ενισχυτών και φωνόγραφων. Στη δεκαετία του ’60 γνώρισε τεράστια επιτυχία με τα φορητά πικάπ, σαν μικρά φουσκωτά βαλιτσάκια, που έγιναν αμέσως δημοφιλή, κυρίως μεταξύ των νέων. Κατασκευάστηκαν και πουλήθηκαν εκατομμύρια κομμάτια σε όλον τον κόσμο.
Σήμερα ανακάλυψα ένα πικάπ Teppaz, μοντέλο Tourist. Το μόνο του πρόβλημα είναι ότι έχει χαλάσει το πλαστικό όπου ακουμπάει ο δίσκος. Κατά τα άλλα, λειτουργεί μια χαρά!
Σας έχω μιλήσει (ΕΔΩ) για τον θείο Βαγγέλη, τον συνθέτη Λυκιαρδόπουλο.
Όταν οι γιατροί τον υποχρέωσαν να κόψει το κάπνισμα, ο Βαγγέλης, που κάπνιζε το ένα τσιγάρο μετά το άλλο, πέρασε πολύ δύσκολα και κατέφευγε σε διάφορα κόλπα για να τραβάει μία δυο τζούρες στα μουλωχτά. Το πιο απλό και αποτελεσματικό κόλπο του ήταν ότι άναβε ένα τσιγάρο, τράβαγε μια δυο απολαυστικές ρουφηξιές και ύστερα το έδινε στη σύζυγό του, ως ένδειξη τρυφερότητας. Αποτέλεσμα: η θεία έφτασε να καπνίζει τα τετραπλάσια τσιγάρα απ’ το συνηθισμένο, μέχρι που την ειδοποιήσαμε και του έβαλε φρένο. Όταν για λόγους υγείας υποχρεώθηκε να κάνει κράτει στο φαγητό, ο (μα, πόσο πανούργος!) θείος Βαγγέλης ανέσυρε επιδέξια την κοινωνικά ξεχασμένη συνήθεια των τσαγιών. Ξαφνικά οι προσκλήσεις των Λυκιαρδοπουλαίων για τσάι άρχισαν να πέφτουν βροχή.
Τον θείο δεν τον ενδιέφερε καθόλου το τσάι· έπινε ένα φλιτζάνι και μετά το γύρναγε στο ουίσκι, που κάνει καλό στην καρδιά. Τον ενδιέφεραν οι πλούσιες πιατέλες με τα αλμυρά και τα γλυκά. Κρυμμένος ανάμεσα στους καλεσμένους και πουλώντας τη σχετική ομίχλη, ο θείος Βαγγέλης καταβρόχθιζε απαγορευμένες ποσότητες. Αιωνία του η μνήμη! Το τσάι φτιαχνόταν στην κουζίνα και ερχόταν έτοιμο για σερβίρισμα, μέσα σε μεγάλες τσαγιέρες. Φακελάκια, φύσημα του τσαγιού για να κρυώσει και μπισκότα να κολυμπάνε στο φλιτζάνι δεν ήταν αποδεκτά. Με άλλα λόγια, παρ’ όλο που ήταν πρόφαση για μάσες και παρ’ όλο που οι καλεσμένοι ήταν μερικοί αγαπημένοι συγγενείς και φίλοι, το τσάι ήταν πολύ καθώς πρέπει. Θυμήθηκα αυτά και αναζήτησα ένα απόσπασμα της Ελένης Χαλκούση, που θα φανεί πολύ χρήσιμο σε όσους αγαπάνε το τσάι, αλλά όχι σε φακελάκι.
Οδός Τριπόδων Η αρχαία οδός Τριπόδων ξεκινούσε από το θέατρο Διονύσου, στη βόρεια πλευρά του Ιερού Βράχου, και κατέληγε στην Αρχαία Αγορά, όπου υπήρχε το ιερό του Διονύσου. Πήρε το όνομά της από τους χορηγικούς τρίποδες που ήταν τοποθετημένοι εκεί. Η σύγχρονη οδός Τριπόδων ταυτίζεται με ένα μεγάλο μέρος της αρχαίας οδού.
Ο Άρης Κωνσταντινίδης και η λαϊκή αρχιτεκτονική Η οικία της οδού Τριπόδων 32 συγκαταλέγεται στα ελάχιστα εναπομείναντα δείγματα της λαϊκής αρχιτεκτονικής που κυριαρχούσε στα αθηναϊκά σπίτια κατά τα τελευταία χρόνια της τουρκοκρατίας και τα πρώτα χρόνια της βαυαροκρατίας, πριν από την επέλαση των νεοκλασικών.
Ο Αντωνάκης Κοκοβίκος ποτίζει τις γλάστρες του στο παλιό πλακιώτικο σπίτι με την εσωτερική αυλή. Η αυλή είναι στρωμένη με πλάκες, που, με τα χρόνια, έχουν σπάσει. Οι πλάκες όμως δεν φτάνουν μέχρι την αυλόπορτα. Η είσοδος, για να δείχνει περιποιημένη και όμορφη, είναι στρωμένη μ’ εκείνα τα πανέμορφα πλακάκια με τα γεωμετρικά ή τα φλοράλ σχέδια που συνηθίζονταν πάλαι ποτέ κι έκαναν το δάπεδο έργο τέχνης.
Αριστερά: Η φωτογραφία είναι λεπτομέρεια από το δάπεδο ενός δωματίου κάποιου παλιού σπιτιού. Τα άλλα δωμάτια είχαν διαφορετικά σχέδια, στην ίδια γραμμή και χρωματισμό. Δεξιά: Οι βοηθητικοί χώροι ήταν στρωμένοι με πλακάκια σε απλά σχέδια. Τέτοια σπίτια υπήρχαν πολλά στα Πατήσια, αλλά εξακολουθούν να λιγοστεύουν. Το συγκεκριμένο σπίτι, πάντως, αναπαλαιώθηκε και κατοικείται.
Δυστυχώς, το σπίτι στο σενάριο δεν είχε καλό τέλος. Ευτυχώς, είχε το ζευγάρι.
Δεν πιστεύω ότι υπάρχει κανείς που δεν αναγνώρισε πως οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες είναι σκηνές από την ταινία του Γιώργου Τζαβέλλα «Η γυνή να φοβήται τον άνδρα», του 1965. Ο Αντωνάκης και η Ελενίτσα έμειναν ένα αξέχαστο ζευγάρι. Η διαφήμιση του εμβολίου κατά του κορονοϊού, που γυρίστηκε πενήντα πέντε χρόνια αργότερα, είχε τους ίδιους πρωταγωνιστές, και παρ’ όλο που δεν έκανε ευθεία αναφορά στην ταινία, συνειρμικά οδηγούσε σ’ αυτήν.
Την εποχή που οδηγήθηκε ο Χάρης Ζάβαλος στο αστυνομικό τμήμα τυλιγμένος με σεντόνι, η μοιχεία ήταν ποινικό αδίκημα.
Ποινικός Κώδικας 1978.
Βάρβαρες σκηνές με εισβολή αστυνομικών στον χώρο συνεύρεσης των εραστών, γυμνές φωτογραφίες τους παρά τη θέλησή τους, σύλληψη χωρίς να τους επιτρέπεται να ντυθούν, παραμονή στο αστυνομικό τμήμα, κατάθεση μήνυσης και το πρωί δίκη με τη διαδικασία του αυτόφωρου ήταν ο τρόπος που διάλεγαν να εξευτελίσουν, αλλά και να εξευτελιστούν, οι σύζυγοι που υποψιάζονταν ότι το ταίρι τους είχε εξωσυζυγική σχέση και ήθελαν να το τσακώσουν στα πράσα για να ζητήσουν διαζύγιο. Η αξιοπρέπεια των εμπλεκομένων πήγαινε περίπατο.
Την έχουμε γνωρίσει μέσα από παλιές αγαπημένες ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου. Ήταν η Αθηνάαα στο «Δεσποινίς διευθυντής», η αδελφή του ζόρικου γαμπρού στο «Μια τρελή τρελή οικογένεια», η γυναίκα του τσεκουράτου στο «Η δε γυνή να φοβείται τον άνδρα», η αντροχωρίστρα στη «Χαρτοπαίκτρα». Όμορφη, κομψή, πολύ ξεχωριστή και εξαιρετική ηθοποιός.
Πρώτη κινηματογραφική εμφάνιση το 1959 στην ταινία «Νταντά με το ζόρι».
Από το 1958 μέχρι το 1988 έπαιξε στο θέατρο, συμμετέχοντας σε διάφορους θιάσους, ως συνθιασάρχης με τον σύζυγό της Ανδρέα Φιλιππίδη, και στη συνέχεια συνεργάστηκε με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος και με το Εθνικό Θέατρο.
Μια σπουδαία καταγραφή του ταλέντου της, που σώζεται στο αρχείο της ΕΡΤ, είναι η ερμηνεία του ρόλου της Έστερ, στο έργο του Τέρενς Ράτιγκαν «Βαθιά γαλάζια θάλασσα».
«Βαθιά γαλάζια θάλασσα», 1978.
Η Έστερ είναι απόλυτα τραγική, καθώς βρίσκεται ανάμεσα στον διάβολο και στη βαθιά γαλάζια θάλασσα. Ο πρωτότυπος τίτλος του έργου είναι Between the devil and the deep blue sea, μια έκφραση που αποδίδεται με την αντίστοιχη ελληνική «μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα». Μαζί της ο Ανδρέας Φιλιππίδης στον ρόλο του σερ Ουίλιαμ, του συζύγου, ενώ τον παράξενο κύριο Μίλερ ενσαρκώνει ο Βασίλης Ανδρεόπουλος.
Ο Γιάννης Κατράνης παίζει τον ρόλο του Φρέντι Πάρκερ, του εραστή. Παίζουν ακόμα η Λουίζα Ποδηματά (η σπιτονοικοκυρά κυρία Έλτον), ο Κώστας Κοντογιάννης και η Κατερίνα Μαραγκού (ένα ζευγάρι των γειτόνων) και ο Γιώργος Γεωγλερής (Τζάκι, φίλος του Φρέντι).
Το έργο γυρίστηκε το 1978 για την τηλεοπτική εκπομπή Το θέατρο της Δευτέρας. Η μετάφραση είναι του Μάριου Πλωρίτη και η σκηνοθεσία του Γιώργου Θεοδοσιάδη. Αν δεν το έχετε δει, θα το βρείτε ΕΔΩ.
Για την ιστορία ας αναφέρω ότι το έργο γράφτηκε το 1952 και παίχτηκε στο Λονδίνο με μεγάλη επιτυχία. Στην Ελλάδα ανέβηκε για πρώτη φορά στις 4 Σεπτεμβρίου 1953, από τον θίασο Λαμπέτη, Παππά, Χορν, στο θέατρο Παλλάς. Μετάφραση και σκηνοθεσία του Μάριου Πλωρίτη και σκηνικά του Γιάννη Τσαρούχη.
Έστερ η Έλλη Λαμπέτη, Φρέντι ο Δημήτρης Χορν, σερ Ουίλιαμ ο Γιώργος Παππάς και κύριος Μίλερ ο Λυκούργος Καλλέργης.
Οι παλιές ελληνικές ταινίες κρύβουν θησαυρούς: στιγμιότυπα της καθημερινής ζωής, λέξεις κι εκφράσεις, τύπους ανθρώπων και κτίρια που δεν υπάρχουν πια. Το Σαββατοκύριακο του καύσωνα, βλέποντας μια ευχάριστη κωμωδία, ξεχώρισα την παρακάτω σκηνή. Όχι για τον ιερό βράχο ούτε για το θέατρου Ηρώδου του Αττικού, αλλά για το σπίτι που κοιτάζει η Ελένη Προκοπίου, καθώς στέκεται στο κέντρο «Διόνυσος».
Σε λίγο καιρό το σπίτι θα κατεδαφιστεί. Ήταν ευτυχής η έμπνευση του σκηνοθέτη Ορέστη Λάσκου και του διευθυντή φωτογραφίας Γρηγόρη Δανάλη να επιλέξουν αυτό το σημείο κι έτσι να μας δώσουν μια εικόνα των τελευταίων ημερών του σπιτιού του μεγάλου ζωγράφου Κωνσταντίνου Παρθένη.
HELLAS SPECIAL 