Τα φορητά πικάπ Τεπάζ

Δύο μοντέρνες νέες χορεύουν στους ήχους ενός φορητού πικάπ. Σκηνή από κάποια κωμωδία της δεκαετίας του ’60.

Διαφήμιση των πικάπ Τεπάζ, από εφημερίδα του 1964.

Τα πικάπ Τεπάζ ήταν φορητά, ρεύματος και μπαταρίας και έπαιζαν δίσκους 16 (;), 33, 45 και 78 στροφών. Μονοφωνικά, βέβαια. Ο ήχος έβγαινε από το ηχείο που βρισκόταν στο καπάκι.
Η εταιρεία Teppaz ιδρύθηκε το 1931 στη Λυών από τον Μαρσέλ Τεπάζ και έγινε διάσημη στον χώρο των ηλεκτρονικών εξαρτημάτων, ηχείων, ενισχυτών και φωνόγραφων. Στη δεκαετία του ’60 γνώρισε τεράστια επιτυχία με τα φορητά πικάπ, σαν μικρά φουσκωτά βαλιτσάκια, που έγιναν αμέσως δημοφιλή, κυρίως μεταξύ των νέων. Κατασκευάστηκαν και πουλήθηκαν εκατομμύρια κομμάτια σε όλον τον κόσμο.

Σήμερα ανακάλυψα ένα πικάπ Teppaz, μοντέλο Tourist. Το μόνο του πρόβλημα είναι ότι έχει χαλάσει το πλαστικό όπου ακουμπάει ο δίσκος. Κατά τα άλλα, λειτουργεί μια χαρά!

Το Μπράσο και ο μπράσερ

Το Brasso είναι βερνίκι που καθαρίζει και γυαλίζει αντικείμενα από χαλκό, ορείχαλκο, χρώμιο και ανοξείδωτο ατσάλι. Φτιάχτηκε στη Βρετανία από την εταιρεία Reckitt & Sons το 1905.

Το Βrasso είναι εύφλεκτο. Οι σιδηροδρομικές εταιρείες το χαρακτήριζαν επικίνδυνο εμπόρευμα και χρέωναν πολύ ακριβά τη μεταφορά του. Στην ταινία Σαμποτάζ (1936) του Χίτσκοκ, ο εισπράκτορας κάνει χάρη στο αγόρι, που κρατάει δύο μπομπίνες κινηματογραφικής ταινίας, και το αφήνει ν’ ανέβει στο κόκκινο διώροφο λεωφορείο, παρ’ όλο που κάτι τέτοιο απαγορευόταν, γιατί το φιλμ ως εύφλεκτο υλικό, είχε χαρακτηριστεί επικίνδυνο για τη δημόσια ασφάλεια.
Παρ’ όλες τις δυσκολίες, το Βrasso είχε μεγάλη επιτυχία στη Βρετανία και σύντομα εκτόπισε άλλα παρεμφερή προϊόντα.

Οβομαλτίνη σε κόμικ και κόμικ-στριπ

Έχουμε ξαναμιλήσει για την Οβομαλτίνη, κυρίως γιατί οι (εισαγόμενες) διαφημίσεις της ήταν σε μορφή κόμικς, πράγμα πρωτότυπο για τη δεκαετία του ’30.

1938

Το θέμα είναι ένα ανόρεχτο αγόρι, που συνεχώς χάνει βάρος και δυνάμεις απελπίζοντας τους δικούς του. Όλα αλλάζουν εντυπωσιακά, μόλις δοκιμάζει την Οβομαλτίνη.

«Που ’ναι, μπάρμπα, τ’ αραπάκια;»

Η παγκόσμια κατακραυγή, που ξέσπασε μετά τη ρατσιστική δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ στις 25 Μαΐου στη Μινεάπολη, πυροδότησε μεγάλες αλλαγές. Σε Αμερική και Ευρώπη έπεσαν αγάλματα ευυπόληπτων καθαρμάτων – αποικιοκρατών και δουλέμπορων. Καιρός ήταν!
Διάφορες εταιρείες, για να συμβάλλουν στην εξάλειψη των φυλετικών ανισοτήτων, σχεδιάζουν ν’ αντικαταστήσουν τα λογότυπα που τις διαιωνίζουν. Και πολύ καλά θα κάνουν.
Στην Ελλάδα, ο μπάρμπα-Μπεν πέρασε μάλλον σαν εξωτική φιγούρα και οι περισσότεροι τον αντιμετώπιζαν όπως τον Κουάκερο στη συσκευασία του Κουάκερ. Ούτε κρύο ούτε ζέστη. Τα πιτσιρίκια, όμως, που είχαν διαβάσει την «Καλύβα του Μπάρμπα-Θωμά», μπερδεύονταν και απορούσαν.
Μπάρμπα-Μπεν, δεν θα μας λείψεις. Όπως δεν μας έλειψε και το αραπάκι από την Ελβετία.

1959

• 

• 

---

Ο τίτλος είναι από το τραγούδι «Κυριακή», του άλμπουμ Τα τραγούδια του Καραγκιόζη, των Κραουνάκη-Κακουλίδη, 1996. Το ερμηνεύει ο Στέλιος Διονυσίου.

Τα σεμεδάκια του ΟΜΟ

Ολοσέλιδη διαφήμιση του ΟΜΟ σε γυναικείο περιοδικό, καλοκαίρι 1966

Η διαφήμιση του Όμο ήταν πιο κοντά στις σύγχρονες διαφημίσεις από την άποψη ότι πρόβαλε ιδιαίτερα τα δώρα που έδινε το απορρυπαντικό. Για τις ιδιότητές του αρκούσε μία αράδα στο κάτω μέρος της σελίδας: «Το Όμο πλένει πεντακάθαρα».
Η νοικοκυρά μάζευε τα κουπόνια με τα τετράφυλλα τριφύλλια, τα πήγαινε στο μπακάλικο κι έπαιρνε ένα σταμπωτό σεμέν με τυρολέζικο, πολωνικό ή σουηδικό θέμα. Σιγά τον πολυέλαιο! Οι νοικοκυρές της εποχής, που είχαν στο σπίτι τους καλοφτιαγμένα κεντήματα και χειροποίητα σεμέν από την προίκα τους, δεν θα καταδέχονταν να ρίξουν δεύτερη ματιά στο σταμπωτό πανάκι του Όμο, αν η λέξη «δώρο» δεν λειτουργούσε τόσο… γαργαλιστικά.

Λόλα, να μία βούρτσα!

Άραγε ποια ανάγκη μας έκανε να εισάγουμε το 1953 βούρτσες για το πλύσιμο των κουζινικών από τη Γερμανία;
Η ίδια που μας έκανε να φέρνουμε σερπαντίνες από την Ιαπωνία;
Έτσι ρωτάω.

Πικρό, μικρό μου Τάιντ, αλλιώτικο απ’ τ’ άλλα

Το Tide, στη δεκαετία του ’50, διαφημιζόταν στην Αμερική με τετράχρωμη εικόνα. Στην Ελλάδα του 1959 με απλή διχρωμία, για λόγους οικονομίας.

Αμερικάνικη διαφήμιση της δεκαετίας του ’50

Ολοσέλιδη διαφήμιση του Tide σε γυναικείο περιοδικό, 1959

Ήταν απορρυπαντικό σε σκόνη για πλύσιμο στο χέρι. Σκάφη, τρίψιμο, μπουγαδόνερα, σκύψιμο και ξεμέσιασμα. Η νοικοκυρά της ελληνικής διαφήμισης είναι μες στην καλή χαρά, γιατί δεν κόβεται η μέση της και δεν χαλάνε τα χέρια της.

Διαφήμιση σε εφημερίδα

Διαφήμιση σε εφημερίδα

Το Tide κυκλοφορούσε σε κουτί και σε φακελάκι. Αν δεν ανταποκρινόταν στις απαιτήσεις της, η νοικοκυρά είχε το δικαίωμα να επιστρέψει όσο «πλυντικό μέσο» περίσσεψε και να πάρει πίσω τα λεφτά της διπλά. Πλυντικό μέσον, γιατί παρ’ όλο που το Tide διέθετε «απορρυπαντικότητα», όπως αναφέρει η διαφήμιση, η λέξη απορρυπαντικό δεν χρησιμοποιούταν.

Ρεζιλέ

Το γάλα σε σκόνη δεν μας ήταν άγνωστο στην Ελλάδα. Από το 1960 κυκλοφορούσε το καναδέζικο Canalac, που πουλιόταν σε καταστήματα τροφίμων και σε φαρμακεία. Ύστερα από λίγο ήρθε από τη Γαλλία το Regilait. Ήρθε κι έμεινε και κυκλοφορεί μέχρι σήμερα με το όνομα Ρεγκιλέ.
Λάθος στην ανάγνωση της λέξης Regilait;  Είναι προτιμότερο το λάθος Ρεγκιλέ, από το σωστό αλλά εντελώς αντιεμπορικό Ρεζιλέ.

1965

Η παρακάτω γαλλική διαφήμιση μπερδεύει λίγο τους θεατές αν το Regilait είναι μάρκα γάλακτος ή καφέ, αλλά ξεκαθαρίζει ρυθμικά και χαρωπά το όνομα Ρεζιλέ.

 

Η χειροκίνητη μηχανή του κιμά

1931

Η χειροκίνητη μηχανή του κιμά, ίδια μ’ αυτήν κάτω αριστερά στη διαφήμιση, ήταν ένα από τα εργαλεία του νοικοκυριού που βρήκα στο σπίτι της γιαγιάς μου. Κόκκινη, μεταλλική, βαριά. Βιδωνόταν στον πάγκο της κουζίνας και, με το γύρισμα της μανιβέλας, άλεθε το κρέας «εις διάφορα χόνδρα». Όπως λέει η διαφήμιση άλεθε επίσης πουρέ, χορταρικά, φρούτα, αμύγδαλα κλπ. Η νοικοκυροσύνη της γιαγιάς μου δεν εμπιστεύτηκε ποτέ τα μύγδαλα στη μηχανή του κιμά. Τα μύγδαλα έπρεπε να κοπανηθούν στο χέρι.
Κάποιες άλλες παλιές νοικοκυρές δεν εμπιστεύονταν ούτε το κρέας στη μηχανή του κιμά. Το κρέας έπρεπε πρώτα να χτυπηθεί με το ειδικό σφυρί με τα δοντάκια για να μαλακώσει και να γίνει πλακέ. Ύστερα γινόταν κιμάς με δύο μακριά μαχαίρια, που διασταυρώνονταν με μεγάλη γρηγοράδα σχηματίζοντας μικρές τομές σε σχήμα Χ. Το θέαμα της νοικοκυράς, που χειριζόταν τα μαχαίρια με επιδεξιότητα σαμουράι, έδινε στην έκφραση «θα σε κάνω κιμά» μια πολύ τρομακτική διάσταση.

Οβομαλτίνη, τρίτη κι άγγιχτη

Έχουμε ξαναμιλήσει για την Οβομαλτίνη. Ξεχώρισα τις διαφημίσεις της, γιατί έχουν μορφή κόμικς, πράγμα πολύ πρωτότυπο για τη δεκαετία του ’30. Τα κόμικς έρχονται από το εξωτερικό, όπως άλλωστε και το προϊόν που διαφημίζουν.
Γίνεται ξεκάθαρο πως Οβομαλτίνη είναι προϊόν για παιδιά ανόρεχτα κι αδύναμα στις διαφημίσεις των τελευταίων χρόνων της δεκαετίας. Με τον Μίμη, που ήταν αδύνατος σαν μακαρόνι, έκανε το θαύμα της, γιατί είναι θρεπτική, διεγείρει την όρεξη, ευνοεί την ανάπτυξη, τονώνει τον οργανισμό και βελτιώνει τη διάθεση. Το ίδιο θαυματουργή είναι και στην περίπτωση του Τάκη. Το αδύναμο και άκεφο αγόρι στο τελευταίο καρέ έχει πάρει βάρος και είναι δυνατό, ζωηρό και ευδιάθετο, άξιο συγχαρητηρίων. Οι γονείς του παραδέχονται ότι αυτή τη δύναμη του την έδωσε η Οβομαλτίνη.

Ας πω παρεμπιπτόντως ότι μέχρι στιγμής δεν έχω βρει διαφήμιση-κόμικς της Οβομαλτίνης που να πρωταγωνιστεί κορίτσι. Μόνον τα αγόρια είχαν προβλήματα; Ή μόνον τα προβλήματα των κανακάρηδων είχαν προτεραιότητα;