Τα σπλάχνα της Θεσσαλονίκης κρύβουν θησαυρούς αιώνων. Κάποιοι έχουν έρθει στο φως και αναδεικνύονται, ενώ πολλοί άλλοι ή αποσπάστηκαν ή καταχώστηκαν κάτω από τα θεμέλια σύγχρονων κτιρίων, για να τους ανακαλύψει ο αρχαιολόγος του μέλλοντος .
Οι μεγάλοι αρχαιολόγοι λένε πως κάθε ανασκαφή είναι και μια καταστροφή. Οι εργασίες του μετρό δεν είναι εργασίες αρχαιολόγων. Η απαξίωση και η θυσία των ευρημάτων προς χάριν της προόδου και του μεγαλόπνοου έργου δεν αποφεύχθηκε.
Η ατμόσφαιρα που είναι ακόμα διάχυτη στην πόλη, παρ’ όλες τις σαρωτικές αλλαγές, δημιουργεί την ακαθόριστη αίσθηση ότι υπάρχει κάτι που έχεις ζήσει και γνωρίζεις, και που ο νους έχει ξεχάσει, όμως τα κύτταρα κι η ψυχή το θυμούνται πολύ καλά. Είναι η ενδόμυχη γνώση πως τούτος ο κόσμος, που συνεχίζει τη ζωή, και ο άλλος, που του την παρέδωσε, πορεύονται δίπλα δίπλα.
Εις μίαν οδόν της παλιάς Θεσσαλονίκης, το σκέπασμα μιας σαρκοφάγου έγινε ποτίστρα.
Μακεδονικός τάφος ή ο τάφος του Μαιευτηρίου.
Στην οδό Παπαναστασίου (παλιά λεγόταν λεωφόρος Αθηνών) υπάρχει ένας αρχαίος τάφος. Είναι μακεδονικός τάφος του 3ου π.Χ. αιώνα. Ονομάζεται και τάφος του Μαιευτηρίου, επειδή βρίσκεται ακριβώς απέναντι από το κτίριο του Δημοτικού Μαιευτηρίου (το παλιό Ρώσικο Νοσοκομείο), που σήμερα στεγάζει το Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας.
Ρώσικο νοσοκομείο κάποτε, μαιευτήριο αργότερα. Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας σήμερα.
Το περιεχόμενο του μακεδονικού τάφου έχει γίνει σκόνη εδώ και πολλούς αιώνες. Το ίδιο και το περιεχόμενο της σαρκοφάγου. Ό,τι αγάπησε αυτή η σκόνη, έγινε φως σε κόσμους που δεν έχουν φτιαχτεί ακόμα, όπως θα έλεγε ο Λευκάδιος Χερν. Ο μακεδονικός τάφος άντεξε μέσα στους αιώνες. Το ίδιο και η «σαρκοφάγος εις μίαν οδόν». Επέζησε εις μίαν οδόν κι από κιβούρι που ήταν κάποτε, έγινε στέρνα για να δροσίζει διψασμένα ζωντανά.
• Η καρτ ποστάλ με τη σαρκοφάγο εις μίαν οδόν προέρχεται από το αρχείο του Κέντρου Ιστορίας Θεσσαλονίκης (Ψηφιοποίηση Πολιτιστικών Τεκμηρίων), που είχε την καλοσύνη να μου παραχωρήσει την άδεια χρήσης της.
• Η φωτογραφία με το σκέπασμα της σαρκοφάγου είναι από το αρχείο του αείμνηστου Μάνου Μαλαμίδη.
• Οι δύο έγχρωμες φωτογραφίες είναι τραβηγμένες από μένα το 2011.
HELLAS SPECIAL 