Αυτά που είδε και άκουσε ο Μίνως Αργυράκης στο τραγικό Μπουρνάζι τον μαύρο Νοέμβρη του 1961

 

Ο Μϊνως Αργυράκης την επόμενη μέρα από τη θεομηνία και τις ασύλληπτες καταστροφές της 6ης Νοεμβρίου 1961 πήγε στο αφανισμένο Μπουρνάζι. Περπάτησε στις πρώην γειτονιές των πρώην δρόμων, είδε, παρατήρησε, συνομίλησε, άκουσε κι έμαθε από πρώτο χέρι.
Βέβαια, ο Μίνως Αργυράκης δεν ήταν ο μόνος που επισκέφθηκε το Μπουρνάζι. Πήγαν πολιτικοί, επίσημοι, ο πρωθυπουργός (ο Καραμανλής που τότε τον θεωρούσαν πατέρα και σήμερα εθνάρχη), η άνασσα και βασιλομήτωρ Φρειδερίκη… Το ενδιαφέρον τους εκδηλώθηκε μέσα από τις λιμουζίνες.
Τα σχέδια και οι εντυπώσεις του Μίνου Αργυράκη δημοσιεύτηκαν στις 8 Νοεμβρίου

08-11-1961_Μπουρνάζι 2.jpg



Περπατούμε μέσ’ στη λάσπη, στην καταστροφή και στην πλημμύρα. Οι δυστυχισμένοι κάτοικοι στο Μπουρνάζι όλο ελπίζουν ότι κάποιος τέλος πάντων θα φτάσει, κάποια επιτροπή, κάποια βοήθεια από τις τόσες υποσχέσεις, για να τους βοηθήσει στις κρίσιμες στιγμές που περνάνε. Μόλις φτάσει κανένα αυτοκίνητο, τρέχουν, αρωτούν, περιμένουν κι απογοητευμένοι ξαναγυρίζουν στις απελπισμένες τους προσπάθειες να σώσουν ό,τι απόμεινε από τα απομεινάρια τους.
Μόλις περάσαμε τη γέφυρα στον Κηφισό, μας πλησίασε ο Τρύφων Κυριακόπουλος. Ψηλός, λεβέντης, έχασε τα ρούχα του, το σπίτι του, κάποιος φίλος τον έντυσε, γίνεται αμέσως φίλος μας και μας οδηγεί στις πληγωμένες καρδιές της συνοικίας και μας μιλά χωρίς κανένα προσωπικό του συμφέρον:

08-11-1961_Μπουρνάζι Τρύφωνας1.jpg

Στις πρώην γειτονιές των πρώην δρόμων στέκονται ομάδες, ξυπόλητοι, γυμνοί, ξενοντυμένοι, λασπωμένοι οι κάτοικοι της εφιαλτικής συνοικίας. Ακούμε σειρήνες… «Ξεθάψανε τη γριά που βρέθηκε κάτω από τα ερείπια;», «Έρχεται ο Σταθμός των Πρώτων Βοηθειών;» ρωτούνε μερικοί. Τίποτα τέτοιο. Περνάει μια σειρά από λιμουζίνες. Έκδηλον το ενδιαφέρον των επισήμων. Στρατηγοί, διευθυντές, υπουργοί και πρωθυπουργοί, στρογγυλοκαθισμένοι στις μαλακές πολυθρόνες κάνουν επιθεώρηση. Μου θύμισε τον Στρατό, όταν δεν είχαμε πλύνει τις καραβάνες. Περνάνε τα ποτάμια μ’ ευγενικά χαμόγελα, μετεκλογικές περιοδείες… Χθες πέρασε και η βασίλισσα. Πίσω από την παρέλαση, πίσω από την τελευταία μοτοσυκλέτα περνάει ειρωνικά μια άδεια νεκροφόρα εις αναζήτησιν πελατών. Γυναίκες και παιδιά στις γωνίες κοιτούν απορημένοι τη θυελλώδη εμφάνιση των αρχών. Καταιγίδες ανθρώπινες μετά τις καταιγίδες της φύσης και την εξαφάνιση της κυβέρνησης.

08-11-1961_Μπουρνάζι Τρύφωνας2.jpg

Ο Τρύφωνας  ο Κυριακόπουλος που συναντήσαμε στην αρχή μας συμπληρώνει την εικόνα. «Ναι, ναι… από το πρωί που έσπασε το ποτάμι ώς τώρα ψάχνουμε να βρούμε το πτώμα. Δεν φταίει η καταιγίδα, βλέπεις, μα έσπασε το φράγμα στο ποτάμι κι από κείνη την ώρα γινήκανε οι μεγάλες ζημιές. Διακόσιοι τραυματίες κι ώς τώρα είδα δεκαοκτώ πτώματα. Και για να καταλάβετε τη δύναμη του νερού, ήτανε όλοι σκισμένοι στα σώματά τους. Ένας κοτζάμ άντρας με το στήθος ανοιχτό, μια κοπελίτσα με τα δάχτυλά της κομμένα και άλλα πολλά. Αν είχε βαστάξει η βροχή μισή ώρα ακόμα, σήμερα θα είχαμε εκατοντάδες πτώματα. Ευτυχώς εδώ είμαστε εργάτες, ξυπνάμε πρωί, αλλιώς όλοι θα ’μασταν στο νεκροταφείο».

08-11-1961_Μπουρνάζι 6.jpg


Εκεί που μιλάει ο φίλος μας, ορμάνε δέκα γυναίκες από τον διπλανό δρόμο. Μια ξυπόλητη βουτώντας στις λάσπες σαν να φοράει μπότες από λάσπη, με τα χέρια της ψηλά φωνάζει στις άλλες να τρέξουν στο σχολείο να πάρουν κουβέρτες. Μοιάζει με μαινάδα: «Θα μας διώξει κι ο νοικοκύρης», ωρύεται κοιτώντας τα έπιπλά της που βρίσκονται στον δρόμο.

08-11-1961_Μπουρνάζι 4.jpg

08-11-1961_Μπουρνάζι Τρύφωνας3.jpg

08-11-1961_Μπουρνάζι 8.jpg

08-11-1961_%ce%bc%cf%80%ce%bf%cf%85%cf%81%ce%bd%ce%ac%ce%b6%ce%b9-%cf%84%cf%81%cf%8d%cf%86%cf%89%ce%bd%ce%b1%cf%824

08-11-1961_Μπουρνάζι 3.jpg

Μεγάλη καταστροφή στην οδό Χρυσηίδος. Χωρίς δίκτυο νερού οι άνθρωποι καθαρίζουν τα ακαθάριστα ερείπια, υπόνομοι που ξέσπασαν το θυμό τους μέσα στα σπίτια. Τους φόρους μας τους πληρώνουμε. Πληρώνουμε μια δεκάρα εδώ και μια δεκάρα εκεί… Γιατί δεν μας έφτιαξαν τους δρόμους; Αν είχαμε δρόμους, δεν θα είχαμε ποταμούς τώρα. Τουλάχιστον καμιά μπουλντόζα να μας στείλουνε.
Μια γυναίκα καμιά πενηνταριά χρονώ βαστάει τη σκούπα στην άλλη γωνιά, σκουπίζει, μαζεύει, βρίζει την κυβέρνηση. Στέκεται ξυπόλητη μέσα στη λάσπη και με το φτυάρι κάνει δρόμο τσαλαβουτώντας κοντά σε μια αποβάθρα. Έχει ανάψει από καημό και την αϋπνία και φωνάζει: «Ε, τον είδες τον Καραμανλή; Τώρα δα πέρασε. Τους πήρε τους ψήφους βέβαια, αλλά τι μας κάνει τώρα; Επισκέψεις! Δεν έρχεται κι από δω να με δει στο χάλι μου; Σαν γουρούνια είμαστε τώρα μέσα στη λάσπη. Να ’ρθει εδώ να μας δει. Όχι που περνάει με τη λιμουζίνα του. Γιατί δεν έβαλε τις γαλότσες του να ’ρθει μέσα στο ερείπιό μου;»

08-11-1961_Μπουρνάζι 7.jpg


08-11-1961_Μπουρνάζι Τρύφωνας5.jpg

Σχολιάστε